NM Victor Neustroev
https://thechessworld.com/
W nowoczesnej teorii szachowej izolowany pionek jest pospolitym i bardzo ważnym pozycyjnym tematem.
Strona grająca z izolowanym pionkiem typowo próbuje wykorzystać przestrzenną lub rozwojową przewagę w zamian za słabość pionka.
Akceptując pozycję z izolowanym pionkiem, gracz spodziewa się wykorzystać dynamikę pozycji poprzez rozpoczęcie szybkiego ataku.
Dynamika pozycji z izolowanym pionkiem:
1) Pionek d4 zapewnia kontrolę pól e5 i c5. Forpoczta na e5 jest szczególnie ważna, gdyż przy wspomaganiu gońców może prowadzić do silnego ataku na skrzydle królewskim.
2) Izolowany pionek zawiera potencjał przełomowy, który może być realizowany przed awans piona przez d4-d5. To otwiera pozycję i przewaga rozwoju zaczyna odgrywać rolę.
3) W tym samym czasie, jeśli czarne nie są rozwinięte, białe mogą z łatwością wymienić lekkie figury na d5, co prowadzi do innej struktury pionowej ze słabym czarnym pionkiem d5.
Istnieją 4 główne plany, które białe mogą wykorzystać w partiach z izolowanym pionkiem.
Plan 1: Wygranie w grze środkowej
Jeśli posiadasz izolowanego pionka, ogólnie powinieneś skoncentrować się na wygranej w grze środkowej. Jeśli uprościsz natychmiast pozycję lub przejdziesz do końcówki, izolowany pionek prawdopodobnie stanie się słabością. Jeden z planów polega na stworzeniu przełomu pionka d4-d5. Ten plan jest możliwy, gdy czarne nie kontrolują ważnego pola d5. Efektywność planu zależy głównie od lepszego rozwoju białych figur (lub, mówiąc prościej, od inicjatywy).
Popatrzmy na bardzo dobry przykład tego planu w akcji z partii GM Igor Bondarevsky-NM Gregory Ravinsky.
Plan 2: Przełom
Drugi plan opiera się na przełomie i utrzymaniu kontroli nad słabym pionkiem przeciwnika. Ideą jest nie tylko naprawić własną słabość, ale też zapobiec rozwojowi figur przeciwnika w optymalny sposób.
Ten plan został zrealizowany z sukcesem przez GM Borysa Spasskiego w partii przeciwko GM Salomonowi Florowi.
Spasski postanowił w tej partii wymienić hetmany i następnie realizował swoją pozycyjną przewagę. Ale to nie był tutaj najlepszy plan. Lepsze było wycofanie hetmana na skrzydło królewskie i kontynuowanie ataku.
Plan 3: Forpoczta na e5
Trzecim planem, który można zastosować w pozycjach z izolowanym pionkiem, jest atak na skrzydle królewskim ze wsparciem skoczka zajmującego forpocztę e5. Należy pamiętać o dwóch podstawowych ideach:
Idea 1. Możesz atakować figurami, przeprowadzając wieżę na trzecią linię.
Idea 2. Możesz atakować figurami wspierając awans pionka f.
Przykład ataku skrzydła królewskiego jest pokazany w partii między GM Miguelem Najdorfem a GM Aleksandrem Kotowem.
Choć jest to półotwarta pozycja, białe postanowiły grać ryzykowny manewr: przeprowadzić wieżę na h3.
Strata tempa, ale Najdorf prawidłowo ocenił pozycję i rozumiał, że to prowadzi do decydującego ataku.
Plan 4: Otwarta linia c
Czwarty plan gry z izolowanym pionkiem to wykorzystanie otwartej linii c. Ten plan może być skuteczny w przypadku słabości na polu c6 (lub c3). Ta idea jest pokazana w następnej partii między GM Gregorym Levenfishem i GM Igorem Bondarevsky’m.
W tym przykładzie białe wymieniły figury, upraszczając pozycję. Jak już wiadomo, gracz posiadający izolowanego pionka zwykle unika wszystkich niekoniecznych wymian.
Ale Levenfish miał bardzo konkretny plan. Wbrew zasadom wymienił figury, ponieważ to było częścią planu zajęcia linii c i rozpoczęcia ataku na słabości na skrzydle hetmańskim. Słabe pole c6 grało w tej pozycji istotną rolę. Białe groziły zagraniem Sc6 – widełki, zdobywając pionka na a7.
Najlepszą obroną dla czarnych był wybór pasywnej obrony i zagranie Wa8, broniąc pionka. To dawało czarnym szanse na remis. Dlatego uważam ten plan za nie najlepszy, ale nadający się w pewnych sytuacjach do gry.
Mam nadzieję, że użyjesz te plany i idee z izolowanym pionkiem we własnych partiach. Chcę przypomnieć, że jeśli chcesz wygrać w tych pozycjach, powinieneś realizować swoje szanse w grze środkowej, unikając przejścia do końcówki. Jeśli przechodzisz do końcówki, upewnij się, że twój przeciwnik ma więcej słabości niż ty. Jeśli nie, twój izolowany pionek staje się poważną słabością.